Yeni OVP'de, 2024 yılında vergilerin toplam bütçe gelirlerindeki payı yüzde 87,8, vergi gelir artışı yüzde 73,45'dir. Büyümenin yüzde 4, enflasyonun yüzde 33 beklendiği 2024'te vergi gelirlerindeki bu artış dikkat çekiyor.
Yeni OVP'de, 2024 yılında vergilerin toplam bütçe gelirlerindeki payı yüzde 87,8, vergi gelir artışı yüzde 73,45'dir. Büyümenin yüzde 4, enflasyonun yüzde 33 beklendiği 2024'te vergi gelirlerindeki bu artış dikkat çekiyor.
2024 - 2026 dönemi "Orta Vadeli Mali Program", 7597 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 6 Eylül 2023 tarihli 1. Mükerrer Resmî Gazete ile yayımlandı. Küresel salgının ardından gelecek üç yılla ilgili tahminlerin zorlaştığı bir ortamda OVP, daha bir sonraki yılın bütçesine ışık tutan bir belge niteliği taşımaktadır.
2024 - 2026 OVP, "makroeko-nomik hedefler ve politikalar" bölümünün "kamu maliyesi" (III/6 - Bölüm) altında, "para, maliye ve gelirler politikaları arasındaki eşgüdümün güçlendirilmesi" ilkesi temelinde açıklanmış; gelirlerin artışı ve etkin kaynak tahsisi ile sürdürülebilirliği güçlendirilen kamu maliye politikasının, makro-ekonomik istikrarın sağlanmasında ve kalkınmada stratejik bir araç olarak kullanılması hedeflenmiştir. Vergi politikaları da dahil olmak üzere kamu maliyesine yönelik "politika ve tedbirler"40 maddede sıralanmıştır.
OVP VERGİSEL BÜYÜKLÜKLER
Öncelikle OVP'deki vergi gelirleri ile bağlantılı bazı ekonomik öngörülere göz atalım: Aşağıdaki tabloya göre 2024 yılında vergilerin toplam bütçe gelirlerindeki payı yüzde 87,8, vergi gelir artışı yüzde 73,45'dir. Büyümenin yüzde 4, enflasyonun yüzde 33 beklendiği 2024'te vergi gelirlerindeki yüzde 73,45 artış dikkat çekiyor. OVP'deki vergi politikalarına ilişkin öngörülen Kanun ve idari düzenlemeler 2024'ün üçüncü ve dördüncü çeyreğinde başlanacak olması, tablodaki vergi hedeflerinin realize olması bakımdan oldukça iddialıdır.
POLİTİKALARA İLİŞKİN ÖNERİLER
OVP’deki “vergi politika ve önlemleri” ile ilgili öneri ve değerlendirmelerimiz aşağıdaki gibidir:
Vergi tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılması
Öncelikle yaklaşık 1,5 yılda bir yürürlüğe konulan yeniden yapılandırmalara (vergi affı) son verilmelidir. Özellikle, matrah artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi (kasa ve stok affı) yeniden yapılandırmaların
kapsamından çıkarılmalıdır. Aksi takdirde vergi tabanının genişlemesi ve vergilemede gönüllü uyum temenni olarak kalır.
Büyüme dostu ve sosyal adalet ilkelerine uygun vergi politikaları
Yapılacak gelir, kurumlar vergisi düzenlemelerinde “reel kazancı vergileme” ilkesi benimsenmelidir. Örnek vermek gerekirse, vergiye tabi kazanç tespitinde “enflasyon düzeltmesi, LIFO (son giren ilk çıkar), gerçek kişiler için gelir vergisi tarife dilimleri ve oranları (ücret, serbest meslek kazancı, para ve sermaye piyasaları kazançları gibi gelir
türüne göre farklılaştırma”) yeniden belirlenmelidir.
İklim değişikliği ve karbon vergisi
Mevcut vergiler karbon vergisi düzenlemeleri çerçevesinde gözden geçirilerek gerekli düzenlemeler yapılmalı ve sınırda karbon düzenlemesi mekanizmasına uyum için gerekli adımlar atılmalıdır.
Vergi harcamalarının gözden geçirilmesi
Bu önlem vergi istisna, muafiyet ve indirimlerinin kısmen veya tamamen kaldırılmasıdır. İstisna, muafiyet ve indirimler kaldırılacaksa, vergilemede reel kazancın vergilenmesi ilkesi benimsenmelidir. Örneğin, kurumlar vergisinde iştirak hissesi satış kazancı istisnası kaldırılacak ise vergilendirilecek kazanç “reel kazanç” olmalıdır. Bu nedenle, reel kazancın vergilenmesiyle ilgili hükümler istisnanın yürürlükten kaldırılması ile eşanlı olarak mevzuata dahil edilmelidir.
Kaynak: ekonomist.com.tr